Enerji Piyasası
Ham petrol fiyatları, İsrail- Iran Çatışması ile ham petrol fiyatları yaklaşık 10 USD/varil yükselerek 75 USD/varil düzeyine çıktı. ABD’nin İran nükleer tesislerini bombalaması Ortadoğu’daki gerginliği küresel boyutlara taşıdı. İran Meclisi’nin Hürmüz Boğazını kapatma kararı ile enerji ve petrol fiyatları yeniden yükselişe geçti. Ancak, Hürmüz boğazının kapatılmasının İran’ın kendisi ve tüm bölge için yıkıcı sonuçları olacağından kapatılma ihtimal oldukça düşük.
Hürmüz boğazının fiilen kapatılması durumunda petrol fiyatlarının 150 USD/varil düzeyine kadar çıkabileceğine ilişkin tahminler yapılsa da, petrol fiyatları 80 USD/Varil sınırını bile zorlamadı. Kriz dönemlerinde petrol fiyatlarının ne kadar yükseleceğinden çok, fiyatlardaki volatilite daha önemli. Ortadoğu’daki gerginlik boyunca petrol fiyatlarının dalgalanma boyutu oldukça yüksek olacaktır. Enerji ve petrol fiyatlarındaki volatilite ve artış, başta enflasyon olmak üzere uluslararası ticaretin daralması ve akışının değişmesi gibi bir çok kanaldan küresel ekonomiyi derinden etkileyecektir. Böyle bir durumda en fazla Çin ve Hindistan olmak üzere en fazla Asya’nın olumsuz etkilenecektir. Türkiye de enerji ithalatçısı ve ithal edilen enflasyon boyutuyla olumsuz etkilenecek ülkeler arasında yer almaktadır. Petrol fiyatlarındaki 10 USD/varil bir artış, Türkiye’nin cari işlemler açığını yaklaşık 4 milyar USD artırmaktadır. Enerji ve petrol fiyatlarındaki artış en fazla ABD, Rusya ve Azerbaycan gibi üretici ve ihracatçı firmalara yarayacaktır.
Doğal Gaz Fiyatları. Avrupa ve Asya’da doğal gaz fiyatları, İsrail İran çatışmasıyla birlikte keskin bir şekilde artarak 11.8 USD/MMbtu’dan 14 USD/MMbtu’ya yükseldi. Yaz sezonu olması nedeniyle doğal gaz tüketiminin az olması fiyatlardaki yükselişi sınırladı. Avrupa’da doğal gaz stokları yaklaşık yüzde 50 düzeyinde ve giderek artıyor. Bu süreçte ABD’de doğal gaz fiyatları ise bu hafta keskin bir artış göstererek 4,1 USD/MMbtu düzeyine yükseldi. Ortalamanın üzerinde sıcaklıklar ve yüksek nem, Haziran sonuna kadar talebi artırıyor.
Girdi Piyasası
Nafta fiyatları: Nafta spot fiyatlar, Brent ham petrol değerlerinin yükselmesiyle dört ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Avrupa benzin piyasaları, yoğun yaz sürüşü öncesinde güçlü mevsimsel talebin desteğiyle güçlü fiyatlandırmayı sürdürüyor. Asya’da ham petroldeki artış ve Orta Doğu’daki gerilimle birlikte nafta fiyatları yaklaşık %9 aratarak 650$/tonun üzerinde 3 ayın en yüksek seviyesine yaklaştı.
Etan fiyatları: Mont Belvieu etanı %6,57 düşüş ile galon başına 22,19 sente düştü. Geçen haftaki yükselişin ardından, fiyatların düşmesinde ABD’nin Çin’e etan ihracatında lisans istemesi ve limanlardaki sıkışıklık etkili oldu. ABD’de kraker bakımının azaltılması, talebi bir miktar destekledi. Ancak, artan Permian gazı üretimi arzı artırması talepteki artışın fiyatlara yansımasını sınırladı.
Propan ve Bütan Fiyatları:
ABD’de propan fiyatları %6,23’lük bir artış galon başına 74,50 sentten galon başına 80,00 sente sıçradı. Bütan ise %10,04’lük bir artış ile galon başına 87,63 sentten galon başına 97,25 sente yükseldi. Orta Doğu gerginlikleri enerji piyasalarına risk primini yeniden getirdiğinde propan ve bütan ham petrolle birlikte yükseldi.
Monomer Piyasası
Etilen fiyatları: Etilen piyasasında bu hafta ömeli bir değişiklik olmadı. Talepte durgunluk ve arz fazlalığı devam ediyor. ve fazla Talep Avrupa’da etilen fiyatları boru hatlarında değişmezken, CIF NWE ve CIF MED spot fiyatları hafif gerileyerek 715-750 USD/mt aralığında seyrediyor. ABD ve diğer bölgelerden ithal teklifler 700 USD/Mt altında. Asya’da fiyatlar, hammadde ve jeopolitik gerilimler nedeniyle 2 haftanın en yükseğinde. ABD’de spot etilen fiyatları yükseldi.
Propilen fiyatları: Avrupa’da sınırlı talep ve artan arzla, spot fiyatlar düştü. Polimer grade propilen fiyatları rafinerilerden gelen arz fazlası ve talebinin daha yumuşak olması nedeniyle üç haneli düşüşler gördü. Artan girdi maliyetleri ve zayıf talebin marjları baskılaması sonucu önümüzdeki günlerde işletme oranlarının düşmesi beklenmektedir. Asya ve ABD’de ise spot fiyatlar yükseldi.
Aromatik Piyasası
Benzen fiyatları:
Petrol fiyatlarındaki artış spot benzen fiyatlarını bir miktar yukarı çekti. Petrol piyasasındaki oynaklık, talepteki zayıflık ve jeopolitik gelişmeler nedeniyle piyasa durgun. Temmuz ve Ağustos’ta tatillerle birlikte piyasaların daha da durgunlaşması bekleniyor. FOB Güney Kore ve CFR Çin spot fiyatları ikinci hafta da yükseldi. ABD’de spot benzen fiyatları yükseldi.
Paraksilen fiyatları:
Avrupa PX spot fiyatları, petrol ve etkili Asya PX piyasasındaki keskin artışlarla 70 USD/mt artarak 910 USD/Mt kadar yükseldi. Orta Doğu’da artan jeopolitik gerilimler, yukarı yönlü maliyetleri destekliyor. Yaz sezonunda PET talebindeki bir miktar iyileşme PX ve PTA talebine de yansıdı. Asya PX, ham petrol ve daha sıkı hızlı arzın desteğiyle 2025’in en yüksek seviyesine ulaştı. ABD’de de PX spot fiyatları yükseldi.
Polimer Piyasası
Polietilen fiyatları:
İsrail- İran gerilimi Avrupa’da polietilen (PE) spot fiyatlarını harekete geçirdi. İsrail’de Carmel kapanarak Mücbir sebep ilan etmesi , Repsol’ün kapanması fiyatlara destek verdi. İsrail-İran gerilimi tedarik zinciri rotaları konusunda da endişelere neden oluyor. AB-ABD tarifeleri için 90 günlük öteleme 9 Temmuz’da sona erecek ve ABD akışında bir miktar duraklama var. Türkiye’de polietilen fiyatları yeniden stoklama talebi etkisiyle dipten dönüş sinyalleri verdi.
Polipropilen fiyatları:
Avrupa’da polipropilen fiyatları İsrail- İran çatışmasının arzı kısıtlama beklentisiyle yatay seyretti. Hürmüz Boğazı’nın bloke edilmesi durumunda Orta Doğu ve Asya’dan gelen tedarik kesintiye uğrayabilir. Ayrıca navlun fiyatlarının yükselmesi de önümüzdeki günlerde fiyatlara destek verebilir. Asya’da düşük teklifler geri çekilirken, Türkiye’de bol miktarda Rusya teklifleri fiyatları baskılıyor.
Polivinilklorür fiyatları: Avrupa’da PVC fiyatları değişmedi. Jeopolitik gerilimler piyasa aktivitesini caydırmaya devam ediyor. Asya’da fiyatlar yükseldi. Türkiye’de piyasa oldukça durgun. ABD ve Doğu Asya’dan teklifler Avrupa tekliflerinden daha düşük. Türk Lirası zayıf kalmaya devam ediyor ve bu da alıcıların satın alma gücünü sınırlıyor.